Bilişsel davranışçı terapiler
Ruhsal kökenli rahatsızlıklar ile ilgili bilimsel bulgulara dayalı olarak geliştirilmiş çağdaş bir psikoterapidir. Psikoterapi ruhsal rahatsızlık veya sorunları sözel etkileşim yoluyla (görüşmelerle) çözme tekniğine verilen genel addır. Bilişsel Davranışçı terapi ruhsal rahatsızlıkları açıklarken ve nedenlerini araştırırken psikoloji biliminin verilerine dayanır.
Bu rahatsızlıkların çözümünde kullandığı sözel ve davranışsal yöntemler de aynı şekilde bu bilimsel ilkelere ve öğrenme kuramlarına dayalıdır. Ortaya konulan bu tedavi yönteminin etkinliği bilimsel olarak sınanmış ve yüzlerce klinik araştırmayla birçok ruhsal rahatsızlıkta etkili olduğu gösterilmiştir.
Çevreyle yeni ilişkiler kurmak
Bilişsel Davranışçı terapi sadece başvuranların güncel sorunlarını çözmez aynı zamanda bütün yaşamları süresince sorunlarını çözmekte kullanabilecekleri özel bir takım beceriler de öğretir. Bu beceriler çarpık düşünceleri saptamak, inançlarını değiştirmek, çevreyle yeni ilişkiler kurmak ve davranış değişikliğidir.
Bilişsel Davranışçı terapi kognitif modele dayanır, olaylar karşısındaki duygularımızın kökeninde olayların kendisinin değil olayları algılayış biçimimizin etkili olduğu varsayımından yola çıkar. Yani olayların nasıl olduğundan ziyade bizim olayları nasıl algıladığımız önemlidir.
Örneğin bir köpek gördünüz, ‘’eyvah bu köpek bana saldıracak zarar verecek’’ diye düşünürseniz ‘’korkar, endişe duyarsınız’’ ve bir an önce o ortamdan uzaklaşmak istersiniz. Aksine ‘’ne güzel bir köpek, oyun oynayabiliriz’’ diye düşünürseniz ‘’sevinir, mutlu olur’’ ve köpeğin yanına koşar adım gidersiniz. Bir olay ya da durum karşısında önce bir değerlendirme ve yorumlama yaparız ve sonucunda ortaya çıkan duygu ve davranış bu otomatik düşüncemizden etkilenir.
Yani kişinin duygusal tepkisi doğrudan durumdan değil, durumla ilgili düşüncelerinden etkilenir. İnsanlar stres ve baskı altında oldukları zaman net ve açık düşünemezler ve düşünceleri bir biçimde çarpıklaşmaya başlar. Bu çarpıklaşmış düşünce kişiyi kötü hissettirir ve o kötü duygudan uzaklaştıracak davranışlara sürükler.
Bilişsel Davranışçı Terapide; duydu-düşünce ve davranışların birbirleriyle olan ilişkisi öğretilir. Duygular tanıtılır, kişilerin sıkıntı verici düşüncelerini saptamalarını ve bu düşüncelerin ne kadar gerçekçi olduğu bir dedektif edasıyla birlikte keşfedilir. Ardından uygunsuz düşünceleri değiştirmeyi öğrenip içinde bulunulan gerçekliğe uygun düşünceler ortaya çıkarılır. Sıkıntı veren duygudan kurtulmak için yapılan kaçınma davranışları engellenir yerine sağlıklı çözüm üretici başetme yöntemleri öğretilir.
Ergenlik dönemi depresyonu başlıklı yazımı inceleyebilirsiniz
twitter – instagram sayfalarım dan beni takip edebilirsiniz.